राजेंद्र गुरव, यमाई औंध

*लोकांचा राजा.* 🌸🌿☘🍁🍀 म गांधी हे खऱ्या अर्थाने लोकनेते होते. लोकांत मिसळणारे.लोकांना जाणणारे. लोकांसाठी काम करणारे. ते सर्व जनता आपली मानत आणि सर्व जनता त्यांना आपली मानात. किती जिव्हाळा होता जनतेचा आपल्या बापूंवर, गांधीबाबांवर, महात्म्यांवर... ! गांधींच्या एका हाकेवर करोडो लोक रस्त्यावर येत... गांधींसाठी कोणताही त्याग करणेस तयार होत. नेताजी सुभाषचंद्र बोस गांधींचे अनुयायी, सहकारी ! त्यांची  बापूंबद्दल एक आठवण... ***** *मार्च १९३१ च्या दुसऱ्या आठवड्यात गांधीजी मुंबईहून दिल्लीला गेले. सुभाषबाबू (बोस) त्यांच्याबरोबर होते. प्रवासामध्ये दोघांचे बरेच बोलणे झाले. गाडी स्टेशनवर थांबली की लोक गांधीदर्शनासाठी मोठी गर्दी करीत. गांधीजींचा जयजयकार करीत होते, त्यांच्या दर्शनासाठी धडपडत होते, गांधीजींच्या चरणांना स्पर्श करण्यासाठी वाकत होते. हे सर्व नेताजी जवळून पाहत होते. सुभाषबाबू म्हणाले, *"या युगातला लोकांचा राजा पाहायचा असेल तर गांधीजींकडेच पाहायला हवं* - *राज्य नसलेला, राजवाडा नसलेला राजा, केवळ खादीच्या पंच्यात आणि उपरण्यात वावरणारा उघडावाघडा राजा. हातातली सडसडीत काठी हा...

*लढ्याचा पाया* 🍁🌸🍀☘🌿🌹 वर्णद्वेषाचे लढाईविरुद्ध उभे राहण्यास गांधींच्या मनाची तयारी झाली. रेल्वे वेटिंगरूम मध्ये त्यांचे शरीर थंडीने गारठून जात होते. मन मात्र लढाईसाठी तयार होत होते. .... आणि ही लढाई होती अखंड मानवतेसाठी. सकाळ होताच गांधींनी जनरल मॅनेजरकडे तक्रारीची लांबलचक तार केली. दादा अबदुल्लांना पण सर्व वृत्तांत कळविला. पहिल्या वर्गाचे तिकीट असूनही केवळ वर्णद्वेषापायी गांधींना बाहेर रेल्वेबाहेर काढले होते. हे सगळ वाचूनही जनरल मॅनेजरला यात काही वावगे वाटले नाही. तो शिपायाची बाजू घेऊ लागला.शिपायाच्या वर्तनाची तरफदारी करु लागला. वर त्यांने गांधींना अजून एक गोष्ट सांगितली की आपणास बिनाहरकत प्रिटोरियाला पोचविण्याबद्दल स्टेशनमास्तरला मी शिफारस केली आहे. अबदुल्ला १ोठने इतर हिंदी व्यापा-यांना तार करून स्टेशनवर पाठविले होते. त्यांनी स्वतःवर घडलेले असे प्रसंग गांधींना सांगीतले. स्वतःवर झालेले अन्याय व दुःख यांचे वर्णन केले. ते म्हणाले की, *तुमच्यावर आलेला प्रसंग हा काही नवा नाही.पहिल्या -दुसऱ्या वर्गातून प्रवास करणाऱ्या हिंदी लोकांना हा सर्रास अनुभव आहे.* असे अनुभव ऐकण्य...

*तो प्रसंग आणि गांधींचा निश्चय* 🌿☘🍀🌸🍁 अब्दुलाशेठनी गांधींना विचारले ' आपण एका दाव्याचे कामी प्रिटोरियाला जाता का ? 'दावा समजावून दिलात, तर मी सांगू शकेन '- गांधी दाव्याचे मुद्दे ,शंका समजून घेऊन गांधी डरबनहून प्रिटोरियाला रवाना झाले. गांधीसाठी पहिल्या वर्गाचे तिकीट काढण्यात आले होते. गांधींचा प्रवास सुरु झाला. गाडी नाताळची राजधानी मॅरित्सबर्ग येथे रात्री ९ वा पोहचली. एक उतारु गांधीच्या डब्यात चढला. त्याने गांधीकडे पाहिले. हा कोणी गोरेतर येथे आहे? काळ्या माणसास पाहून तो नाराज झाला. तो डब्यातून बाहेर पडला. आणि अंमलदाराकडे गेला.दोन अंमलदार त्याचे सोबत घेऊन तो डब्यात माघारी आला. भयाण शांतता... शेवटी एक अंमलदार पुढे आला व म्हणाला - ' " असे इकडे या, तुम्ही शेवटच्या डब्यात जावे . " गांधी - " माझ्याजवळ पहिल्या वर्गाचे तिकीट आहे " तो _ " त्याची चिंता नाही.मी सांगतो की, तुम्ही शेवटच्या डब्यात जावे. " गांधी -" मीही सांगतो की,मी पुढील प्रवासाचे तिकीट काढले आहे.मला प्रवास पूर्ण करायचा आहे. ' तो -" ते काही चालायचे ना...

*गांधी समजून घेताना…* 🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁 *गांधीजी व अस्पृश्यता* #6  ‘अस्पृश्यता ही धर्माने मान्य केलेली बाब नाही, तर ती सैतानाची करामत आहे. सैतानाने नेहमीच धर्मग्रंथांचा आधार घेतला आहे’ असं गांधीजी म्हणत. एवढं म्हणूनही वर ते स्वत:ला धार्मिक म्हणवत. यामुळे ते नेहमीच धर्मांधांशी लढत आले. याबाबत गांधींचं आणखी एक वाक्य देखील आपण लक्षात घेतले पाहिजे ते म्हणजे, *‘अस्पृश्यता हा हिंदू धर्माचा भाग नाही, आणि जर तसं असेल तर मग असा हिंदू धर्म मला नको. मी हिंदू धर्मावर जीवापेक्षाही अधिक प्रेम करत असल्याने मला या अस्पृश्यतेच्या कलंकाचा भार असह्य होवू लागला आहे.’* ===================== यापूर्वीच्या पोस्ट वाचण्यासाठी fb.me/GandhiSamjunGhetana या लिंक ला जा. =====================

आफ्रिकेतील एक अनुभव - पगडी 🌿🌸🍁🍀☘ आफ्रिकेत गांधी डरबनचे कोर्ट पाहायला गेले. काही वकिलांजवळ बसविले. मॅजिस्ट्रेट गांधीकडे एकसारखे पाहू लागले. त्यांनी गांधींना पगडी काढण्यास सांगीतले. गांधींनी हे नाकारले आणि कोर्ट सोडून निघून गेले. गांधींना कळले की ज्याने मुसलमान पोशाख केला त्याला पगडी वापरता येई इतर हिंदींना नाही. गांधींनी अभ्यासातून एक कळाले की आफ्रिकेतील हिंदी लोकांत अनेक गट आहेत. इंग्रज भारतीयांना कमी लेखत. कुली,गिरमिट्या,सामी संबोधित अर्थात गांधी झाले - कूली बॅरिस्टर. गांधींना आपली पगडी उतरविणे मानभंग वाटला. गांधींनी पगडी विषयक झालेला प्रकार, झालेल्या चकमकी व स्वतःचे पगडी विषयक मत असणारे पत्र वर्तमानपत्राकडे पाठविले. वर्तमानपत्रात पगडी विष याची खूप चर्चा झाली. ' अन् वेल्कम व्हिजीटर - आगंतुक पाहुणा ' अशा हेडलाईनसह या प्रकरणावर चर्चा झाली. प्रसिद्धी , वाद - प्रतिवाद गांधींजींची पगडी टिकून राहिली. म.गांधी १५० व्या जयंती वर्षानिमित्त,🌸🌸🌸🌸 यमाई औंध, राजेंद्र गुरव ९५६११५४०,  8275370028 guravrajendra546@gmail.com🌺☘मागील लेख वाचण्यासाठी guravraj.bl...

आफ्रिकेकडे ..☘🍀🍁🌿🌸🌹 गांधींजींची बॅरीस्टरी यथातथाच  चालली होती. गांधीजी गप्प,उदास रहात... हे सारे बदलणारी गोष्टी झाली. त्यांच्या बंधूंकडे पोरबंदरच्या एका मेमण पेढीकडून माझ्यासाठी काम चालून आले. " दक्षिण आफ्रिकेत आमचा व्यापार आहे. आमची मोठी पेढी आहे. आमचा एक मोठा दावा चालू आहे. दावा चाळीस हजार पौंडांचा आहे. पुष्कळ दिवसांपासून चालू आहे. आमच्याजवळ उत्तमांत उत्तम वकील, बॅरिस्टर आहेत. तुमच्या भावाला पाठवलात, तर त्याची आम्हाला मदत होईल; आणि त्यालाही काही मदत मिळेल. तो आमची बाजू आमच्या वकिलाला चांगल्या तऱ्हेने समजावून देऊ शकेल. त्याला नवा मुलूख पाहायला मिळेल. नवीन ओळखीदेखील होतील ते निराळेच. " दादा अब्दुलाची ऑफर  दादा अबदुल्लाचे भागीदार मरहून शेठ अबदुल करीम झवेरीची व माझी भेट माझ्या बंधूंनी करवून दिली. शेठजींनी सांगितले, " तुम्हाला विशेष मेहनत पडणार नाही. आमची मोठमोठ्या गोऱ्या लोकांशी दोस्ती आहे त्यांची तुमची ओळख होईल. आमच्या दुकानातही तुमची मदत होईल. आम्हाला इंग्रजी पत्रव्यवहार पुष्कळ करावा लागतो. त्यातही तुम्ही मदत करु शकाल. तुमची राहायची सोय आमच्या बंगल्यातच होई...

लुई फिशर यांना गांधीजींनी १७ आणि १८ जुलैला मुलाखत दिली होती. त्यातील समाजवाद आणि साम्यवाद यासंबंधी गांधीजींनी व्यक्त केलेल्या मताचा भाग इथे उद्धृत करत आहे - आमच्या समाजवादी मित्रांच्या त्यागाचे आणि आत्मसंयमाचे मला कौतुक वाटत असले तरी त्यांच्या पद्धतीत आणि माझ्या पद्धतीतील अंतर मी कधीही लपवलेले नाही. त्यांचा हिंसेवर आणि तिच्याशी संबंधित गोष्टींवर विश्वास आहे तर माझ्याकरिता अहिंसाच सर्व काही आहे.. लुई फिशर - तुम्ही जसे समाजवादी आहा तसेच तेही आहेत. गांधीजी - मी आहे, ते नाहीत. त्यांच्यापैकी अनेकांचा जन्मही झाला नव्हता तेव्हापासून मी समाजवादी होतो. मी समाजवादी असल्याबद्दलची जोहानिसबर्गमधील एका कट्टर समाजवाद्याची मी खात्री पटवून दिली होती. परंतु हे सागून काहीही फायदा नाही. त्यांच्या समाजवादाचा मृत्यू झाल्यानंतरही माझा हा दावा कायम राहील. लुई फिशर - तुमच्या समाजवादाचा अर्थ काय? गांधीजी - माझ्या समाजवादाचा अर्थ आहे ‘सर्वोदय’. मूक, बधीर, आंधळे अशांच्या राखेवर मला वर चढायचे नाही. त्यांच्या समाजवादात यांना बहुधा स्थान नाही. त्यांचा एकमेव उद्देश भौतिक प्रगती आहे. उदाहरणार्थ अमेरिकेला प्रत्य...

*विचारांची शुचिता*                                                                                                                                                     जाणीवपूर्वक ईश्वरावर विश्वास आणि त्याच्या कायद्याचे ज्ञान यांमुळे कोणत्याही इतर मदतीशिवाय पूर्ण उपचार होऊ शकतो. तो नियम असा आहे की पूर्ण शरीर स्वास्थ्याकरिता परिपूर्ण मनाची गरज असते. मनाची परिपूर्णता हृदयाच्या परिपूर्णतेपासून येते – इथे हृदय या शब्दाचा अर्थ डॉक्टरांच्या स्टेथस्कोपमधून ऐकू येत असलेले हृदय नाही तर ते हृदय आहे, जिथे ईश्वराचा वास आहे. असे म्हणतात की, हृदयात ईश्वराचा वास असला तर मनात कोणतेही वाईट विचार प्रवेश करूच शकत नाहीत. - *मो.क. गांधी* ( ...

एक अनुभव सत्तेचा 🌿🍁🍀🌸☘ वकीली चालविण्याच्या दृष्टीने गांधींनी हातपाय हलविले. मुंबईला बस्तान बसविण्याचा प्रयत्न केला. पण ते निव्वळ चाचपडणे झाले. मुंबईत खर्च वाचविण्यासाठी गांधी बहुधा चालत. ऊनात चालण्याजोगी सहनशक्ती त्यांनी कमावली. पण वकिली चालविण्यास असे यत्न थोडेच उपयुक्त ठरणार. मग बंधूसह चर्चेअंती राजकोटला जायचे ठरले. पोरबंदरच्या राणीसाहेबांचा मंत्री व सल्लागार होते गांधीचे बंधू.त्यांनी राणीसाहेबांना गैरसल्ला दिला असा आरोप त्यांच्यावर होता. ती फिर्याद  पोरबंदरचा पोलिटिकल एजंट यांजकडे झाली. तो पो एजंट गांधींना इंग्लडमध्ये भेटलेला. थोडाफार परिचय. बंधूना वाटले गांधींनी पो एजंटकडे शब्द टाकावा. पण शिफारशीसाठी गांधी तयार नव्हते. त्यांनी रितसर अर्ज देण्याचा सल्ला दिला. पण शेवटी आग्रहाखातर गांधी पो एजंटला भेटायला गेले. बोलताना गांधींना जाणवले की इंग्लंडमध्ये सुट्टीसाठी आलेला पो एजंट व खूर्चीवर बसलेला एजंट यात फरक आहे. गांधीजींच्या म्हणणे ऐकूनही न घेता त्या पो एजंट त्यांना  हाकलूनच दिले. इतर वकिल मित्रांनी आपले कटू अनुभव सांगीतले व  सल्ला दिला.पो एजंटची ...